ប្រទេសកម្ពុជាមានទីតាំងនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លើឈូងសមុទ្រថៃ មានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយប្រទេសថៃ វៀតណាម និងឡាវ និងមានផ្ទៃដី ១៨១០៣៥ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា។ ប្រទេសកម្ពុជាសំបូរទៅដោយព្រៃឈើ និងភ្នំ ដោយលទ្ធភាពប្រើប្រាស់បានរារាំងដោយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនល្អ និងគ្រាប់មីន។ ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេស្គាល់ដោយ សារភាពចលាចលនៃនយោបាយ អាណានិគម សង្រ្គាមស៊ីវិល និងជម្លោះព្រំដែនដែលនាំឱ្យមានការខាតបង់យ៉ាងសំខាន់ទៅលើធនធានមនុស្ស និងសេដ្ឋកិច្ច។
ភាពចលាចលរបស់ប្រទេសកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ នៅពេលដែលវាក្លាយជាសមរភូមិនៃជម្លោះអន្តរជាតិ។ ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរសង្រ្គាម ឥណ្ឌូចិនរបស់បារាំងនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៥០ បាននាំមកនូវការបំផ្លិចបំផ្លាញបន្ថែមទៀត។ រយៈពេលធ្ងន់ធ្ងរបំផុតគឺនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧០ និង ១៩៧៥ នៅពេលដែលគ្រាប់បែក ចំនួន ៥៣៩,១២៩ តោនត្រូវបានទម្លាក់ដោយបន្សល់ទុកនូវមរតកនៃយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះជាច្រើន។ កងទ័ពវៀតណាមខាងជើងបានដាំមីនជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុង ឆ្នាំ ១៩៦៧ ជាមួយនឹងការដាក់គ្រាប់មីនយ៉ាងទូលំទូលាយតាមរយៈសង្គ្រាមវៀតណាម និងជម្លោះជាបន្តបន្ទាប់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងខ្មែរក្រហម និងរបបលន់នល់ដែលគាំទ្រ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។
ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ ខ្មែរក្រហមបានប្រើប្រាស់មីនយ៉ាងទូលំទូលាយដោយបង្កើតជា "គុកគ្មានជញ្ជាំង"។ សង្រ្គាមទ័ពព្រៃនៅតែបន្តក្រោយឆ្នាំ ១៩៧៩ ដោយបក្សពួកទាំងអស់ដាក់ពង្រាយគ្រាប់មីន។ កម្មវិធីអនុរក្ស ក៥ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៥ មីនរាប់លានត្រូវបានដាក់នៅតាមព្រំដែនថៃ។ បន្ទាប់ពីការដកទ័ពវៀតណាមនៅឆ្នាំ ១៩៨៩ មានការកំចាត់មីន យ៉ាងទូលំទូលាយបន្ថែមទៀត ដោយកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាល និងយុទ្ធជនតស៊ូ។ គ្រាប់មីនក៏ត្រូវបានបន្តប្រើប្រាស់ផងដែរបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣។
អស់រយៈពេលបីទស្សវត្សមកហើយ វាលមីនត្រូវបានដាក់យ៉ាងក្រាស់ដោយគ្មានផែនទី ទាំងនៅក្នុងសមរភូមិ និងតំបន់ស៊ីវិល។ រដូវវស្សាបានធ្វើឱ្យមីនផ្លាស់ទី ឬកប់ក្នុងដីដែលធ្វើឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដោះមីន។ ការបន្តមានយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះនៅតែជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងដល់ប្រជាជន និងការអភិវឌ្ឍនរបស់កម្ពុជា។
1940’s | 1950’s | 1960’s | 1970’s | 1980’s | 1990’s |
---|---|---|---|---|---|
សង្គ្រាមការងារ lI ការគ្រប់គ្រងអាណានិគម និងការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យ | សន្តិភាព និងឯករាជ្យ | សង្គ្រាមអាមេរិក-ឥណ្ឌូចិន និងការទម្លាក់គ្រាប់បែកដ៏ខ្លាំងក្លាបានចាប់ផ្តើម | ខ្លាំងក្លាបានចាប់ផ្តើម ការទម្លាក់គ្រាប់បែកយ៉ាងខ្លាំងបានបន្ត | ការប្រយុទ្ធក្នុងដី និងការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីន | ការប្រយុទ្ធក្នុងដីមានកំណត់ និងការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីន |
ERW | UXO (ធ្ងន់) គ្រាប់មីនមួយចំនួន | UXO (ធ្ងន់) គ្រាប់មីនមួយចំនួន | ការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីនយ៉ាងខ្លាំងដែលខ្ចាត់ខ្ចាយ UXO | ការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីនដែលខ្ចាត់ខ្ចាយ UXO |
ត្រឹមតែអង្គភាពស៊ីម៉ាក់ ម្នាក់ឯងបានបញ្ចេញផ្ទៃដីជិត ១,៦១៦ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា នៃតំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះ ចន្លោះពីខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៩២ ដល់ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៣ ។
ប្រទេសកម្ពុជានៅតែមានគ្រាប់មីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះ ជាច្រើនដែលគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីប្រមាណ ១,៨៥៦ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា។ ការបំពុលនេះរួមមាន វាលមីនចំនួន ៦៥២ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា គ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះចំនួន ១,២០៤ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា និងវាលគ្រាប់រំសេវចង្កោម (គិតត្រឹមខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤)។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការរកឃើញនោះស៊ីម៉ាក់ បានរកឃើញ និងបំផ្លាញមីនសរុបចំនួន ៥៩៦,១៦៨ គ្រាប់ ដែលក្នុងនោះមានគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្ស (APMs) ចំនួន ៥៨២,៤១៧ គ្រាប់ គ្រាប់មីនប្រឆាំងរថក្រោះ (ATM) ចំនួន ១១,៣៧៤ គ្រាប់ និង មីនឆ្នៃ (Ims) ចំនួន ២,៣៧៧ គ្រាប់។ លើសពីនេះ ស៊ីម៉ាក់ បានធ្វើការកំទេចសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម (ERWs) ចំនួន ២,៥៣៧,៣៣៥ គ្រាប់ ក្នុងនោះរួមមានគ្រាប់ទំលាក់ពីលើយន្តហោះចំនួន ២,៩៣១ គ្រាប់, គ្រាប់បែកចង្កោមចំនួន ៤៣៧,០៦០, គ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះចំនួន ១,៩៦៥,៤៤៩ គ្រាប់ និងគ្រាប់ដែលមិនអាចកំណត់អត្តសញ្ញាណចំនួន ១៣១,៨៩៥ គ្រាប់។ អង្គការរដ្ឋាភិបាលនេះក៏បានប្រមូលគ្រាប់កាំភ្លើងធុនស្រាលចំនួន ១១៥,០០៨ គីឡូក្រាម និងអំបែងចំនួន ៤៦៨,៥០៦,៤៤៦ ខណៈឆ្លើយតបនិងអន្តរាគមន៍លើសំណើរចំនួន ១២៤,៦៨២ ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងពីសហគមន៍។ គួរកត់សម្គាល់ថាចំនួនទីតាំងគ្រាប់បែកគីមីដែលទម្លាក់ដោយយន្តហោះអាម៉េរិកអំឡុងសង្គ្រាមវៀតណាមត្រូវបានរកឃើញ និងកើនឡើងដល់ ៨៧កន្លែង។